Ο βιοτουρισμός αποτελεί μια μορφή τουρισμού που βασίζεται σε συγκεκριμένες θεμελιώδεις αξίες, όπως ο σεβασμός στη ζωή, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η προώθηση της αειφορίας και η ενίσχυση της ειρήνης μεταξύ των λαών. Αυτές οι αξίες φαίνονται αυτονόητες, καθώς ποιος θα αντιτασσόταν στη διασφάλιση της ζωής ή στη βιωσιμότητα του πλανήτη; Ωστόσο, συχνά οι διακηρύξεις αυτές παραμένουν κενές περιεχομένου και δεν μετουσιώνονται σε ουσιαστική δράση.

Παρά τις ωραίες λέξεις και τις φιλόδοξες προθέσεις, το καταστροφικό μοντέλο ανάπτυξης συνεχίζει να κυριαρχεί. Η απληστία, που αποτελεί κινητήρια δύναμη πολλών πρακτικών, παραμένει ανεξέλεγκτη. Ακόμη και αν η θρησκεία, όπως η χριστιανική παράδοση, προωθεί την ειρήνη και τη θεία οικονομία ως οικολογική προσέγγιση, η επίδρασή της στην αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων είναι περιορισμένη. Τα πολιτικά και νομικά εργαλεία, καθώς και οι δημοκρατικοί θεσμοί, έχουν έναν πιο πρακτικό και άμεσο ρόλο στη διαχείριση αυτών των προκλήσεων.

Στον βιοτουρισμό, δεν αρκεί η δημιουργία μιας ελκυστικής ονομασίας ή η διαφήμιση μιας ιδέας. Πρώτα πρέπει να θεμελιωθεί το προϊόν ως μια λειτουργική και βιώσιμη δραστηριότητα, με υποστήριξη από την επιχειρηματική κοινότητα και την κοινωνία. Η αντίληψη ότι μπορούμε να «πουλήσουμε» την ιδέα πριν από την υλοποίησή της είναι εσφαλμένη. Πρέπει να υπάρχει μια ουσιαστική βάση, τόσο στο επίπεδο της παραγωγής όσο και της αποδοχής από την κοινωνία.

Στην Ελλάδα, η εμπειρία με τον αγροτουρισμό και τον οικοτουρισμό αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή. Πολλά αγροτουριστικά καταλύματα προέκυψαν απλώς λόγω της δυνατότητας αξιοποίησης επιδοτήσεων, χωρίς να τηρούν τις ουσιαστικές αρχές αυτών των μορφών τουρισμού. Έτσι, η ανάπτυξη ήταν σε μεγάλο βαθμό επιφανειακή και αποσπασματική.

Καταλήγοντας, αυτό που έχει σημασία είναι να μην περιοριζόμαστε σε όμορφες λέξεις και ονόματα. Είναι εύκολο να βαφτίσουμε κάποιες τουριστικές δραστηριότητες ως οικοτουρισμό ή βιοτουρισμό απλώς επειδή λαμβάνουν χώρα σε αγροτικές περιοχές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια. Ουσιαστική και βιώσιμη ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς απαιτεί πραγματική δέσμευση, στέρεη βάση και ειλικρινή προσπάθεια για να δημιουργηθεί κάτι αυθεντικό και μακροχρόνια ωφέλιμο.